باغداری در ایران و تولید میوه

^{باغداری و پرورش درختان میوه در تامین اﻣﻨﻴﺖ ﻏﺬاﻳﻲ ، اﻗﺘﺼﺎد کشور ، توسعه ﺻﺎدرات ، ارز آوری و ﺗﺠﺎرت ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻠﻲ ، اﻳﺠﺎد اﺷﺘﻐﺎل ، ﺣﻔﻆ و ﭘﺎﻳﺪاری ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ و ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻮاد اوﻟﻴﻪ ﺻﻨعت ﻏﺬاﻳﻲ ﻛﺸﺎورزی ﻛﺸﻮرﻫﺎی ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻛﻨﻨﺪه نقش مهمی اﻳﻔﺎ ﻣﻲﻛﻨﺪ ؛ اهمیت امر باعث شده تا امروزه سطح زیرکشت گسترده‌ای در کشور به پرورش درختان میوه اختصاص یابد . باغداری یا پرورش درختان میوه عموما تابع وضعیت آب و هوایی متفاوتی است ، برای نمونه میوه‌های گرمسیری چون انبه و موز نسبت به میوه‌های سردسیری چون گلابی و گیلاس و میوه‌های نیمه‌گرمسیری چون پسته و انگور شرایط متفاوتی برای رشد نیاز دارند. از این رو پروش میوه‌های مختلف در مناطق گوناگون و بسته به شرایط اقلیمی ایران نیز متفاوت است. در این مقاله سایت صنایع نوآوران عتیق قصد داریم تا شما را کمی با وضعیت باغداری میوه آشنا کنیم.}

^{آشنایی با تاریخچه باغداری در کشور}

^{قدمت باغداری و باغبانی میوه در ایران به چندین هزار سال پیش بازمی‌گردد. ایران حتی پیش از ورود آریایی‌ها به این سرزمین نیز از درختان میوه گوناگونی بهره‌مند بوده است. با ورود آریایی‌ها به ایران و پی بردن به این نکته که ایران از لحاظ جغرافیایی تنوع فصلی و شرایط اقلیمی متفاوتی دارد، باغبانی درختان میوه در مدت کوتاهی به اوج خود رسید. وجود باغ‌های تاریخی فراوان در سراسر کشور گواهی بر این امر مهم است. برخی از این باغ‌ها قدمتی چند سد ساله داشته و همچنان از قطب‌های مهم پرورش درختان میوه و باغداری کشور تلقی می‌شوند.}

محصولات باغی در ایران

^{بر اساس آمار، در سراسر ایران حدود ۱.۹ میلیون هکتار باغ و قلمستان در حال تولید میوه و محصولات باغی هستند، از این میزان ۴۷ هزار هکتار باغ میوه در تهران وجود دارد.. حدود ۷۶ درصد این محصولات شامل میوه‌هایی چون سیب، پرتقال، نارنگی، هلو، انگور، خرما و شفتالو هستند. تنها در سال ۹۸ حدود ۱۳ میلیون تن محصولات باغی در سراسر ایران تولید شد که این میزان نسبت به سال گذشته رشدی ۱۱ درصدی داشته. انجیر، انار و گردو از جمله دیگر محصولات باغی هستند که سطح زیر کشت فراوانی را هرساله به خود اختصاص می‌دهند. لازم به ذکر است که انواع کاشت در باغداری میوه نیز بسته به منطقه متفاوت است و عموما به سه صورت کاشت ساده یا همان تک محصولی، کاشت مخلوط یا چند محصولی و کاشت پراکنده انجام می‌شود.}

باغداری و تولید میوه‌های گرمسیری

^{درﺧﺘﺎن ﻣﻴﻮه ﮔﺮﻣﺴﻴﺮی ﺷﺎﻣﻞ ﻃﻴﻒ وﺳﻴﻌﻲ از درﺧﺘﺎن با کاربری‌های گوناگونی هستند که رشد و میوه‌دهی بهتری در مناطقی با اقلیم گرم و خشک دارند. از آنجایی که قسمت‌های جنوبی کشورمان چنین آب و هوایی دارند، برای پرورش چنین درختانی بهترین گزینه محسوب می‌شوند. کاشت برخی از محصولات گرمسیری همچون انبه، موز، چیکو، گولوا و پاپایا در مناطق جنوبی کشور چون جنوب کرمان و سیستان و بلوچستان سابقه‌ای سیصد ساله دارد. با این حال، ایران توانسته تا با تولید ﻣﻮز، اﻧﺒﻪ، ﻛﻨﺎر، ﭼﻴﻜﻮ، ﺗﻤﺮﻫﻨﺪی، ﻧﺎرﮔﻴﻞ، ﮔﻮاوا، ﭘﺎﭘﺎﻳﺎ، ﻓﺎﻟﺴﺎ، ﺳﻴﺘﺎﭘﻞ و ﺑﻴﺪام در ﻓﻀﺎی ﺑﺎز و آﻧﺎﻧﺎس، آووﻛﺎدو، ﻓﻴﺴﺎﻟﻴﺲ و ﭘﺸﻦ ﻓﺮوت در باغ‌های کنترل شده تنوع و تعدد میوه‌های گرمسیری را افزایش داده و به سمت و سوی خودکفایی در تولید این نوع از میوه‌ها قدم بردارد.}

موانع تولید میوه

^{تولید میوه در بسیاری از مناطق کشور چون مناطق جنوبی همواره با تهدید‌هایی روبه‌رو بوده است. کاهش سطح سفره‌های زیرزمینی و محدودیت منابع آبی، خشک‌سالی‌های احتمالی و شوری خاک از جمله این تهدیدات هستند که می‌توانند بر روی تولیدات باغی کشور تاثیرات منفی گسترده‌ای بگذارند. همچنین با تواناسازی روستائیان و پیوند کشاورزی مدرن و صنعتی در مقیاس بزرگ و تجربه بومی کشاورزان می‌توان میزان تولید و بهره‌وری محصولات باغی را تا چندین برابر افزایش داد.}

صادرات میوه و محصولات باغی

^{آب و هوای تمامی مناطق دنیا برای کاشت و پرورش درختان میوه مناسب نیست، همین امر بسیاری از کشور‌های دنیا را از این موهبت طبیعی بی‌بهره کرده است، در حال حاضر نزدیک به ۳۵ کشور در سراسر دنیا وجود دارند که توانایی پرورش و تولید درخت‌های میوه را نداشته و برای تامین نیاز‌های خود به کشور‌های صادرکننده وابسته هستند، به طوریکه انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ بیش از نیمی از کشور‌های جهان به کشور‌های صادرکننده محصولات باغی نیازمند باشند. از سوی دیگر، ایران با اقلیم چهار فصل و خاک حاصلخیز خود توانایی بالایی برای پرورش و تولید طیف وسیعی از محصولات باغی دارد و همین امر می‌تواند کشورمان را به یکی از صادرکننده‌های برتر این زمینه در مقیاسی جهانی بدل کند.}